Lucanus' Bellum Civile uitgelezen

Marcus Annaeus Lucanus (39-65), een jong gestorven Romeinse dichter, neef van de filosoof Seneca, heeft naam gemaakt door een lang episch gedicht te schrijven over de Burgeroorlog tussen Caesar en Pompeius (49-45 v.Chr.) Nadat hij succesvol had gedebuteerd met werk dat niet is overgeleverd en de aandacht op zich had gevestigd van de zelf ook met literaire ambities behepte keizer Nero, begon hij aan zijn ambtieuze epos in epische hexameters. Nero verdacht hem echter van deelname aan een tegen hem gerichte samenzwering en liet hem ter dood brengen. Lucanus was op dat moment gevorderd tot het tiende boek; het hele werk zou twaalf delen hebben omvat. Van het vereerde voorbeeld, de Aeneis van Vergilius, onderscheidt Lucanus’ epos zich inhoudelijk vooral doordat het historische in plaats van mythologische stof tot onderwerp heeft. Verder wijkt dit ‘post-klassieke’ werk er voornamelijk van af door een zeldzame pathetiek, actualiserende strekking, fabuleuze bizarrerie en bloedstollend realisme. Als waarschuwing tegen de verschrikkingen van burgerkrijg heeft het Bellum Civile grote indruk gemaakt op Dante, die op een unieke manier tal van Lucaanse episodes en personages in zijn Goddelijke Komedie heeft verwerkt. De weergave in vrije Nederlandse hexameters door Dante-vertaler Rob Brouwer omvat ruim de helft (4000 regels) van het hele epos en is aangevuld met verbindende parafrases en commentaren die het geheel als een aaneengesloten, bloedstollend verhaal laten lezen.