Het vrijheidsboek

Wat is vrijheid? Die vraag stelde het Nationaal Comité 4 en 5 mei aan veertien inspirerende Nederlanders, onder wie hiphopartiest Glenn de Randamie (Typhoon), Auschwitz-overlevende Lotty Huffener-Veffer, publicist Thierry Baudet, schrijfster Marion Bloem, historicus Chris van der Heijden, oud-minister Jan Pronk en politica Samira Bouchibti. De geïnterviewden hebben een sterk ontwikkelde visie op vrijheid, gevormd vanuit heel verschillende achtergronden en ervaringen. Hun ideeën bieden stof tot nadenken en voer voor gesprek. Met een voorwoord van Gerdi Verbeet, voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. ‘Wat ligt ten grondslag aan oorlogen, waarom wordt onderscheid tussen mensen gemaakt, waarom kon iemand als Hitler zo groot worden? Wees open en eerlijk, zodat je, als het over 4 en 5 mei gaat, echt kunt zeggen: 'Dit nooit meer.' Anders is het: 'Wát nooit meer?' Het moet geen losse kreet zijn.’ - Glenn de Randamie, hiphopartiest Typhoon. ‘Vluchtelingen weten hoe het is om in weinig vrijheid te leven. Dan is Nederland een eldorado. Maar toch zijn we ook hier nog steeds niet echt vrij. Je wordt altijd in een hokje gestopt, of je nou jong bent of oud. Nog steeds zijn er genoeg racistische mensen.’ - Lotty Huffener-Veffer, overleefde concentratiekamp Auschwitz en keerde na de oorlog als enige overlevende van haar gezin terug. ‘In de vrijheid van meningsuiting ben ik erg teleurgesteld. Ik heb moeite met domme, ondoordachte meningen. In theorie vind ik dat alles gezegd moet worden; in de praktijk loop ik ervoor weg. Beschaving moet je ervan weerhouden om alles zomaar te zeggen.’- Rob Schouten, columnist, dichter, schrijver en literatuurcriticus. ‘Ik zat vol schuldgevoelens omdat ik anderen lijfstraffen heb zien ondergaan en daar niks aan heb gedaan - ja, in het geval van mijn broertje pas toen ik erachter kwam dat andere ouders hun kinderen niet sloegen. Mijn rechtvaardigheidsgevoel is gebaseerd op al die momenten dat ik dacht: dit is machtsmisbruik.’ - Marion Bloem, schrijfster en kunstenaar. ‘Ik had na de bevrijding mijn eerste echte gelukservaring: ik zat achterop de fiets bij mijn vader en we reden over de Scheveningseweg. Ik zag de zon schijnen, op prachtige bomen, op bladeren... Dat heb ik altijd onthouden.’ - Jan Pronk, voormalig PvdA-minister en diplomaat. ‘De Westerse normen en waarden zijn voor mij superieur. Het zou mooi zijn als we ze aan bijvoorbeeld de Arabische wereld en Rusland en Turkije zouden kunnen opleggen - heel arrogant, ja. Maar toch: de Westerse vrijheid heeft zich bewezen.’ - Samira Bouchibti, VVD-politicus en publicist.